چرا دستگاه های شیردوش سیار قیمت های متفاوتی دارند ؟

ما در وضعیت اقتصادی متغیری زندگی می کنیم و دامدار نمی تواند دید روشنی نسبت به آینده کاری خود داشته باشد. از طرف دیگر صنعت دامپروری با دامدارانی رو به رو است که تعداد دام های کمی پرورش می دهند و به دلایل مختلف قصد افزایش ظرفیت گله خود را نیز ندارند و یا فعلا تصمیمی برای صنعتی شدن نگرفته اند. این گروه از دامداران ترجیح می دهند با کمترین هزینه نیازهای خود را برطرف سازند و معمولا تمایلی به خرید دستگاه شیردوش گران قیمت ندارند. 

با این اوصاف تولیدکنندگان به منظور بالا بردن فروش خود، ترغیب به تولید و یا واردات آن دسته از دستگاه های شیردوشی می شوند که نیاز طیف وسیعتری از خریداران را تامین نماید. به زبان دیگر تلاش می کنند با استفاده از  مواد اولیه ارزان تر، دستگاهی با قیمت پایین تر نسبت به رقبا به دامدار پیشنهاد نمایند. 

اکنون سوال اینجاست که آیا استفاده از دستگاه شیردوش ارزان به نفع دامدار است یا به ضرر او؟ آیا خرید دستگاه ارزان تر به معنای هزینه کمتر است ؟

در ظاهر، همه دستگاه های شیردوشی همانند یکدیگر عمل می کنند. اما همانطور که در مقاله چه دستگاه شیردوشی مناسب دامداری شماست؟ اشاره شده است، پستان دام شیرده، منبع درآمد دامدار است و هر گونه آسیب به آن، منجر به کاهش سود و گاه حذف دام (بالاترین ضرر مالی به دامدار) می شود. 

حال بررسی میکنیم چگونه یک تولیدکننده می تواند دستگاه ارزانی تولید کند و در ادامه بررسی می شود این کاهش قیمت دستگاه چه خطراتی را متوجه دامدار می نماید. 

دستگاه شیردوش سیار از قطعات کمی تشکیل شده است که در زیر به صورت کلی به آن ها اشاره شده است.

1- شاسی دستگاه : شاسی دو وظیفه به عهده دارد. نصب قطعات شیردوش بر روی آن و ایجاد منبع و فضایی برای ذخیره خلا . در صورت استفاده از لوله یا قوطی های سبک، این منبع پس از مدت کوتاهی سوراخ می شود و دستگاه شیردوش بدون استفاده می گردد. با استفاده از لوله ها و ورق های سبک و بی کیفیت میتوان قیمت دستگاه را کاهش داد. کوره ای و یا اسپری بودن رنگ شاسی نیز در طول عمر دستگاه و قیمت آن تاثیرگذار است. شاسی های با رنگ کوره ای گرانتر و با دوام ترند. 

2- پولساتور : پولساتور قلب دستگاه شیردوش و یکی از مهمترین قطعات یک واحد شیردوشی است. دو نوع پولساتور بر روی دستگاه شیردوش سیار نصب می شود: 

• پولساتور بادی ( از حدود قیمت چهل هزار تومان تا صد هزار تومان)
• پولساتور برقی ( حدود پانصد هزار تومان)

قیمت های ذکر شده به خوبی روشن می سازد که تنها این قطعه میتواند قیمت دستگاه شیردوش را 400 هزار تومان افزایش دهد. پولساتورهای برقی با دوام هستند و دقت بالایی دارند. 

3- پمپ خلا و الکتروموتور (یونیت خلا) : قسمتی از دستگاه شیردوش که بدون آن شیردوشی معنایی ندارد. چند مورد بر قیمت یونیت خلا تاثیرگذارند: 

• کیفیت الکتروموتور (قیمت حدود صد هزار تومان ارزانتر یونیت با الکتروموتور چینی در مقایسه با الکتروموتور موتوژن)
• کیفیت و آلیاژ استفاده شده در تولید پمپ شیر ( از حدود 300 هزار تومان تا 600 هزار تومان)
• طراحی حجم و ظرفیت پمپ ( توان واقعی پمپ در تولید خلا)

به صورت خلاصه تفاوت قیمت یک یونیت کم کیفیت با یک یونیت خلا با کیفیت بالا، بیش از 600 هزار تومان می باشد (البته نرخ ارز نیز در این تفاوت قیمت بسیار تاثیرگذار است). نوسان خلا در زمان دوشش آسیب زیادی به پستان دام وارد میکند. استفاده از پمپ خلا ضعیف و هزینه درمان ورم پستان ناشی از نوسان خلا به زودی تفاوت قیمت دستگاه ارزان با دستگاه استاندارد را جبران میکند. همچنین مصرف برق بالا نیز از دیگر معایب یونیت های غیر استاندارد می باشد. 

4- لوازم مصرفی:

• تولیدکننده می تواند لاینر از هر ست 30 هزار تومان تا هر ست 100 هزار تومان بر روی دستگاه نصب نماید. لاینر نقشی اساسی در بروز ورم پستان دارد.
• خرچنگی 150 سی سی و خرچنگی 330 سی سی اختلاف قیمتی حدود 70 هزار تومان دارند. استفاده از خرچنگی کوچک غیر استاندارد منجر به پاکدوش نشدن دام، کاهش تولید شیر، برگشت شیر به پستان و وبروز ورم پستان می گردد.
• قطعات لاستیکی بسته به بالا بودن کیفیت کالای مورد استفاده، می توانند قیمت دستگاه شیردوش سیار را تا 50 هزار تومان افزایش دهند. رابط ها و زانوهای لاستیکی ارزان قیمت می بایست به دفعات بیشتری تعویض شوند.
• شیلنگ های تولید شده از مواد غیرخوراکی قیمتی معادل دو سوم شیلنگ های شیردوشی و با استاندارد غذایی دارند. (و البته این تفاوت قیمت در برابر داروهای درمان سرطان ناشی از استفاده از این نوع شیلنگ های سمی برای عبور شیر بسیار ناچیز است )

5- شل و قطعات استیل: بگیر و یا نگیر بودن شل (نوع استیل)، وزن شل ناشی از ورق مورد استفاده در تولید آن (ضخامت شل استیل) و بدون زوایا و لبه های تیز بودن بر قیمت شیردوش تاثیر گذار است. دستگاهی که در آن از شل سنگین زنگ نزن استفاده شده باشد حداقل 40 هزار تومان گرانتر از شل بی کیفیت است. شل های پلی کربنات کم کیفیت و با کیفیت نیز تفاوت قیمت آشکاری دارند.

6- بیدون یا ظرف جمع آوری شیر : بیدون معمولا دارای قیمت مشخصی است. با این حال، با استفاده از بیدون استیل، قیمت دستگاه شیردوش حداقل صد هزار تومان افزایش می یابد. بیدون های پلی کربنات مدرج نیز قیمتی نزدیک به بیدون آلومینیومی دارند.

اکنون روشن است که به چه علت دو دستگاه شیردوش سیار یک واحدی به همراه یک بیدون، در بازار گاهی تا 600 هزار تومان اختلاف قیمت دارند. 

بدیهی است که دستگاه گرانتر معمولا با کیفیت تر، دارای توان پاکدوش کردن دام و دوشش شیر بیشتر و گاه مصرف برق کمتر است. همچنین به علت با کیفیت تر بودن قطعات، دامدار هزینه کمتری بابت تعویض و نگهداری قطعات خواهد پرداخت.

اما، سوال دیگری که مطرح می شود این است که آیا یک دستگاه گران قیمت برای هر دامداری مناسب است؟ آیا دامدار سنتی با تعداد 3 راس دام دوشا نیز می بایست از دستگاه گران قیمت استفاده کند؟ 

جواب به این سوال تا اندازه ای بستگی به توان مالی خریدار و دید اقتصادی وی نسبت به حرفه اش دارد.

از نظر علم دامپروری، پرورش دام یک تجارت و دامداری یک بنگاه اقتصادی است. با این نگاه، هر وسیله ای که منجر به کاهش درآمد، بروز بیماری ها، ایجاد استرس در دام و کاهش راندمان حیوان شود می بایست حذف و جایگزین گردد. در واقع علت اصلی ارایه طرح توجیه اقتصادی به بانک ها برای دریافت وام نیز همین امر می باشد. بانک ها نیاز دارند که قانع شوند پرورش دام یک فرآیند سودآور است. اما اگر نگاه دامدار صرفا فعالیتی تفریحی است، در این حالت دستگاه های ارزان می تواند تا حدودی سختی کار را از دوش پرورش دهنده بردارد به شرطی که در آینده نزدیک برای او مشکلات جدید ایجاد ننماید!